Czy warto likwidować małe szkoły? - list Minister Edukacji Narodowej do samorządowców

- Do 28 lutego macie Państwo czas na podjęcie decyzji o ewentualnej likwidacji szkół na Waszym terenie. To trudne zadanie i nie jest moją intencją ograniczanie Państwa niezależności w podejmowaniu tego typu decyzji. Proszę jednak i apeluję, aby przed przesądzeniem losów tych szkół, zwłaszcza małych szkół podstawowych, raz jeszcze rozważyć wszystkie argumenty – napisała w liście, który trafił dziś do samorządowców, minister edukacji narodowej Joanna Kluzik-Rostkowska.

Szefowa MEN na konferencji prasowej przypomniała argumenty, które przemawiają za nielikwidowaniem małych szkół.

- Likwidacja małych szkół daje często pozorne oszczędności – powiedziała minister edukacji. - Budynki po zlikwidowanych lub skonsolidowanych szkołach często pozostają nadal na utrzymaniu gmin, bo trudno znaleźć na nie nabywców. Jeśli dzieci ze zlikwidowanej szkoły przejdą do szkoły zbiorczej, trzeba je będzie dowozić. Dojdą koszty związane z dojazdem i zatrudnieniem opiekuna - przypomniała.

Joanna Kluzik-Rostkowska dodała, że po objęciu obowiązkiem szkolnym wszystkich sześciolatków, w szkołach znów uczyć się będzie więcej dzieci.

- Likwidacja szkoły dzisiaj może oznaczać konieczność jej odtworzenia w przyszłości. A z tym związane są dodatkowe koszty: remont (nieogrzewanego i zniszczonego) budynku szkoły, zakup pomocy dydaktycznych, zatrudnienie nauczycieli - powiedziała minister edukacji narodowej.

Szefowa MEN przypomniała także, że likwidacja małej szkoły często oznacza także konieczność zwiększonego zatrudnienia w świetlicach szkolnych. - Dzieci przed i po lekcjach będą przebywać w świetlicy czekając na autobus, który zawiezie je do domu. Wydłuży się czas pracy świetlicy. Trzeba będzie zatrudnić dodatkowego nauczyciela do pracy w świetlicy. Wzrosną koszty użytkowania budynku - wyliczała.

Zdaniem minister edukacji narodowej małe szkoły mogą pełnić wiele dodatkowych funkcji. Od 1 września 2015 r. wszystkie dzieci 4-letnie, a od 2017 r. - 3-letnie, będą miały prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego. Dzieci mogłyby uczestniczyć w zajęciach wychowania przedszkolnego w budynku szkolnym. Małe szkoły na obszarach wiejskich mogą stanowić swoiste centra kultury (łączyć funkcję biblioteki, przedszkola, uniwersytetu III wieku), miejsca życia społeczności lokalnej (spotkań kulturalnych, siedziba komisji wyborczej, etc.).

Joanna Kluzik-Rostkowska mówiła także o wsparciu finansowym dla małych szkół. - W tym roku, po raz pierwszy, wprowadziliśmy dodatkową wagę (0,18) dedykowaną małym szkołom. Dzięki niej, w porównaniu z 2014 r., subwencja oświatowa naliczona dla samorządu wiejskiego na taką placówkę wzrośnie o ok. 1 100 zł na każdego ucznia. To realne pieniądze. W przypadku szkoły, w której uczy się 70 uczniów – ok. 77 tys. zł dodatkowych środków - powiedziała.

Część pieniędzy z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej zostanie przeznaczona na rozwój usług zintegrowanych, w tym z wykorzystaniem bazy małych szkół. Planowane jest przygotowanie małych szkół wiejskich do pełnienia roli Lokalnych Ośrodków Wiedzy i Edukacji i wykonywania przez nie zadań związanych z edukacją dorosłych.

Małe szkoły otrzymają też wsparcie ze środków EFS (Europejski Fundusz Społeczny) w ramach regionalnych programów operacyjnych. Dzięki nim będzie można organizować w szkołach zajęcia dodatkowe realizowane przez zatrudnionych nauczycieli.

Minister edukacji narodowej wskazała, że zamiast likwidacji małych szkół, samorządy mogą skorzystać z innych, zgodnych z prawem rozwiązań: przekazania ich do prowadzenia innym podmiotom, niż jednostki samorządu terytorialnego lub utworzenie filii.